بررسی الگوهای بازانتقال فصلی عناصر غذایی در سوزن و سرشاخه‌های کاج بروسیا

بازانتقال عناصر غذایی از اندام‌های قدیمی به اندام‌های جوان و پایا یکی از مکانیسم‌های گیاهان به­ویژه در مناطقی است که خاک از نظر عناصر غذایی فقیر است. هدف از این پژوهش بررسی بازانتقال عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گونه سوزنی‌برگ کاج بروسیا است. بدین­ منظور منطقه جنگلکاری­شده مخمل‌کوه در استان لرستان انتخاب شد و با نمونه‌برداری از سوزن و سرشاخه‌های جوان و چند­ساله کاج بروسیا در پنج نوبت، بازانتقال فصلی عناصر اندازه‌گیری شد. همچنین در هر قطعه­نمونه یک نمونه ترکیبی خاک انتخاب شد و غلظت عناصر غذایی مورد ­نظر و دیگر ویژگی‌های فیزیکو­شیمیایی خاک نیز اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بازانتقال عناصر غذایی در دو فصل رویشی بهار و پاییز و بازه زمانی شهریور تا اسفند انجام پذیرفته است، همچنین عناصر غذایی با هدایت­الکتریکی، کربن‌آلی و اسیدیته خاک همبستگی نشان دادند. بر اساس نتایج می‌توان استنباط کرد که حاصلخیزی خاک، وضعیت مواد غذایی برگ، بارش سالانه و خشکی تابستانه مهم­ترین عوامل در بازانتقال عناصر غذایی درختان کاج بروسیا هستند. نتایج بازانتقال علاوه بر اینکه نشان­دهنده سازگاری جنگلکاری مخمل­کوه به شرایط آب وهوایی و خاکی منطقه است، می­تواند به­عنوان راهنمایی برای برنامه­های مدیریتی در زمینه تصمیم­گیری­های تغذیه­ای درختان جنگل به­کار گرفته شود.